Oliebollenactie
Op 31 december was het zover. Om 6.30 uur stonden we daar met z’n allen buiten. Er waren nog een beetje slaperige kopjes te zien, maar we hadden er zin in! Dankzij de hulp van Marjolies vader stond alles al klaar, handig! Hij heeft ons ook aan wat meer bakervaring op het gebied van oliebollen geholpen;) Emma had een goede taakverdeling gemaakt en zo konden we beginnen. De eerste oliebollen gingen de frituur in, we kletsten wat, de drive-thru werd versierd, beslag werd gemaakt en ondertussen kwam ook nog eens de zon op. Genieten dus! Om 9 uur konden de eerste oliebollen worden opgehaald. Rond 11 uur stond er al een grote rij met klanten voor ons kraampje. Er kwamen heel wat mensen uit de buurt een kijkje nemen en ook zij gingen niet met lege handen naar huis. Er waren zelfs mensen die voor een tweede en derde keer kwamen om te vragen of ze er nog meer mochten: ‘Ze zijn zo lekker!’ Dat was even goed om te horen en zo bakten we tot half vier verder. Met de bakfiets die we mochten lenen van mevrouw Van den Brink bezorgden we nog wat oliebollen en toen begon de grote schoonmaak. We waren wel een beetje moe zo aan het eind van de dag, maar met een muziekje aan gingen we nog even hard aan de slag! Het was echt gezellig en het allerbelangrijkste: we hebben een mooi bedrag voor de expeditie opgehaald!
Door Alieke Koetsveld, voorzitter
Valentijnsdagactie
Valentijnsdag: De dag van de liefde! Wij wilden deze dag ook in teken laten staan van liefde aan elkaar doorgeven in de vorm van donuts! We stonden voor de eerste pauze klaar om te beginnen, maar wat is Valentijnsdag zonder versiering? Iedereen had wat leuks meegenomen en binnen een half uur was de hele aula versierd met hartjes, slingers, ballonnen en nog veel meer. Toen kwam het moment dat er steeds meer leerlingen in de rij stonden voor een lekkere donut. Daarna ging de verkoop razendsnel en we hadden na de eerste pauze al de helft verkocht. Jantine en Mariska hadden toen het leuke idee om met een karretje rond te gaan en nog meer mensen donuts aan te bieden. De tweede pauze ging ook verrassend goed: Precies de laatste donut was genoeg! Wij hebben echt genoten van het proces, waarbij conciërges en leraren grote bestellingen maakten om elkaar te verwennen en er waren zelfs leerlingen die een donut met een lief berichtje aan elkaar gaven. Ook hebben wij gemerkt hoe goed onze samenwerking was en dat er zoveel mensen zijn met creatieve ideeën en oplossingen. Wij zijn blij dat we zoveel mensen blij konden maken en ook een bijdrage aan de expeditie konden leveren!
Door Lente Douma, Notulist
Expeditiereis dag 1
Om 2.00 uur ging de wekker, een erg kort nachtje kan je wel zeggen. Toen ik bij de Mac aankwam, waar we hadden afgesproken was iedereen (en dan vooral Emma) erg enthousiast! Er werden knuffels uitgedeeld en er werd verteld over hoe kort iedereen geslapen had. Zelfs meneer van Tuyl kwam ons nog uitzwaaien, erg lief! Met een grote NS-bus reden we naar Schiphol. Iedereen was verzameld en we begonnen met inchecken. Daarna door de douane waar Jantine en Mariska natuurlijk even goed gefouilleerd moesten worden, zo verdacht ook. Na wat wachten mochten we het vliegtuig in en begon onze reis naar Wenen. Vanuit Wenen vlogen we door naar Tirana, de hoofdstad van Albanië. De reis ging voorspoedig en was erg mooi. We vlogen boven de wolken en soms stak er een bergtop boven uit. Mensen hebben wat geslapen en gekletst. De sfeer zat er goed in! Het lekkere weer kwam ons meteen tegemoet toen we het vliegtuig uitstapten. Een vliegveld naast de bergen, heerlijk! We hebben eerst onze spullen bij het hotel gezet en de kamers bekeken. Alle jongens gezellig knus op één kamertje en wij meiden verdienen wel het grotere kamertje. Na de lunch even wat uitrusten en toen trokken we met Aad van der Maas de stad in om wat eerste indrukken van Albanië te krijgen. In de stad is een grote kloof tussen arm en rijk, dat is duidelijk. Aan de ene kant zie je een mooie nieuwe orthodoxe kerk en aan de andere kant bedelt een zwangere vrouw voor geld. Veel gebouwen zijn in restauratie en andere flatjes hebben dat nodig. Wij liepen daar in onze jurkjes en korte broeken, duidelijke toeristen, want mensen daar liepen nog met winterkleding aan. Na de rondleiding sloten we deze eerste vermoeiende dag van al het reizen af met het eten bij een leuk tentje. Iedereen een beetje uitgeput, maar absoluut wel vrolijk. Een heerlijke Albanese maaltijd, nieuwe dingen geprobeerd! De hele dag door zeiden we tegen elkaar: ‘Ik heb even een besefmomentje, we zitten in Albanië!’ Op de terugweg kochten we nog een ijsje voor 60 lek, 50 cent dus. Goeie dit! Een mooie afsluiting met elkaar en de dag is tot zijn einde gekomen. Alhoewel Corné iedereen meldt dat hij spelletjes gaat spelen, nog niet helemaal afgelopen dus.
Door Alieke Koetsveld
Expeditiereis dag 2
Na een heerlijk nachtje slapen in ons prachtige hotel ging de wekker om half 8. Even snel opfrissen en toen met z’n allen ontbijten om 8 uur. Na het heerlijke Albanese ontbijtje moesten we ons klaar gaan maken voor de drukke dag die voor ons lag. Om kwart voor 9 verzamelden we buiten, waar we ook ontbeten hadden. Om iets voor 9 kwam Andy aan, nadat hij 2 uur met het openbaar vervoer had gereisd. Hij vertelde later dat dit kwam, doordat de benzine onbetaalbaar is voor de meeste mensen. Om 9 uur begon Andy met zijn verhaal, hij vertelde over zijn persoonlijke bekering. Andy kwam namelijk voor het eerst met God in aanraking toen hij, samen met een groep vrienden, wilde gaan vechten tegen mensen in de kerk. Eenmaal aangekomen in de kerk hoorde hij de pastoor praten. Nadat hij een tijdje geluisterd had zei hij: ‘Vandaag gaan we niet vechten.’ Twee weken later ging hij zelf ook een keer mee naar de kerk en na 6 maanden was hij ‘churchleader’ geworden. Nadat we alle vragen hadden gesteld die we maar konden bedenken, vertrokken we naar een kabelbaan. In de bus werd ook nog goed met Andy gepraat, dit was omdat hij zo goed kon vertellen over de Albanese kerk en vooral over hoe kwetsbaar deze is. Na de busreis kwamen we aan bij de enorme berg. Enthousiast sprongen we met z’n allen uit de bus en wachtten we tot Harry samen met Andy kaartjes hadden gekocht. We liepen naar boven, waar de kabelbaan zich bevond. In groepjes van 6 stapten we in en hebben we enorm genoten van het prachtige uitzicht en de hoogtes. Eenmaal aangekomen na de voor sommigen nogal misselijke tocht gingen we ons op de berg vermaken. We hebben interviews gedaan met scholieren die daar op schoolreis waren en we hebben wat meer van de armoede gezien. Er kwamen geregeld zwangere vrouwen en kinderen bedelend naar ons toe. Dit was wel moeilijk, omdat het beter is om geen geld te geven aan zulke mensen. Het is moeilijk om te zien wie het geld echt nodig hebben en wie niet. Om deze reden gaat al het geld dat wij opgehaald hebben via de GZB naar de mensen toe die het het meest nodig hebben. We hadden wat vrije tijd gekregen om even rond te lopen en van het prachtige uitzicht te genieten. Nadat we wat hadden rondgelopen en leegstaande gebouwen hadden bekeken, gingen we weer terug met de kabelbaan om een hapje te gaan eten. Na een tijdje zoeken hadden we een eettentje gevonden. Daar genoten we van een heerlijke pizza. Tijdens de maaltijd hadden we gesprekken met elkaar en met Andy. Hij vertelde aan ons over de economie van Albanië. Na de heerlijke maaltijd vertrokken we met de bus naar de enorme bunker van Hoxa. We wisten eigenlijk niet zo goed wat we ervan moesten verwachten. We liepen door een lange tunnel en kwamen aan in een soort verscholen dalletje. We liepen via een smalle trap naar beneden en kwamen na allerlei bochtjes aan bij een enorm tunnelcomplex. We kwamen terecht in een enorm imponerend museum. Ik zal even in het kort vertellen wat de grote lijn was. Hoxa was aan de macht gekomen nadat hij in twee oorlogen had gediend. Hij wilde Albanië op de kaart zetten. Albanië werd op een gegeven moment zo communistisch, dat zelfs Rusland en China niets meer met Albanië te maken wilden hebben. Hoxa werd zo paranoia dat hij een massieve bunker liet bouwen onder de hoofdstad, alleen maar voor het geval dat. In de bunker hebben we ook wat video’s opgenomen voor ons PWS. We moeten een documentaire maken over het leven in Albanië. Nadat we het hele museum hadden bekeken, waren we klaar om weer naar het hotel te gaan. Alleen we misten Emma. Zij was nog halverwege het museum lekker aan het rondkijken. Toen we iedereen hadden verzameld gingen we met de bus terug naar het hotel. Na een lange dag vol gesprekken namen we afscheid van Andy. We haalden nog een ijsje en daarna kregen we wat tijd voor onszelf, dat moment is nu. Barend, Rick en Marjolie zijn aan het sporten. Emma, Luuk en de coaches zijn samen met Harry nog even naar de supermarkt. De rest nam even een momentje voor zichzelf of ging werken aan deze blog, zoals ik nu aan het doen ben. Om half 8 vertrokken we richting Tirana, we zochten een tentje waar we konden avondeten. Marjolie en Barend renden de stad in om iets te zoeken. Toen ze iets gevonden hadden, kwamen ze snel terug. Ze hadden een restaurantje gevonden en nog iets anders bijzonders gezien. Er was namelijk een bus in het kanaal gereden. Naast dat het natuurlijk heel sneu is voor de mensen, zag het er ook wel een beetje frappant uit. We kwamen aan bij het tentje en we kregen een keuze uit 3 verschillende gerechten. Na het eten gingen we de stad in om Tirana nog meer te verkennen en een beetje uit te rusten. Kwart voor elf vertrokken we weer naar het hotel en hier nu aangekomen maakt iedereen zich zo snel mogelijk klaar om te gaan slapen. We zijn allemaal best wel moe na zo’n lange dag. Al met al was het een hele leuke dag en hebben we veel gezien van de cultuur en de mensen.
Door Corné van Schaik
Expeditiereis dag 3
’s Ochtends zijn we na een korte, maar heerlijke nachtrust, rond half 8 gaan ontbijten. Het was weer erg smullen. Er waren eieren, brood, pannenkoeken, een soort spinazie-kaas taart en nog veel meer. Rond half 9 vertrokken we richting een kerkje in de buurt, dit was iets meer dan een uur rijden. Dit kerkje, vertelde Harry, is een tijdje geleden opgericht en gebouwd door de Nederlandse stichting Hulp in Albanië. Het was een prachtige kerk en het zag er allemaal erg netjes uit. Toen we daar veel te vroeg binnen kwamen, zeker voor Albanese begrippen, waren er nog niet zo veel mensen. Maar toen het wat later werd, begon de kerk een beetje vol te stromen, er waren zo’n 40 mensen van verschillende leeftijden. In de dienst ging Aad van der Maas voor. Hij vertelde in het Albanees over de oude kleding uit doen en de nieuwe kleding aan doen. Dit vatte hij ook samen in het Nederlands (1 Kolosenzen 3:12). De nieuwe kleding die je dan moet aantrekken is de kleding van meeleven, goedheid, nederigheid, zachtmoedigheid en geduld. In de dienst hebben we ook Albanese liederen gezongen. We konden het meestal niet echt volgen, maar soms kenden we wel de Engelse versie van de liederen. Wij als expeditieteam hebben ook een lied gezongen, namelijk: ‘May you have’ van Trinity. Na de dienst hebben we eerst in een grotere groep met de jongeren van deze kerk gepraat. Later hebben we nog doorgepraat in kleinere groepjes. Het ging dan over dingen als wat het geloof voor jou persoonlijk betekent, wat de kerk voor je betekent of hoe je tot geloof gekomen bent. Ik vond dit zelf best wel interessant, want je hoort allerlei verhalen van mensen en je ziet ook de (soms grote) verschillen tussen de landen. Er werd heel goed voor ons gezorgd. Op een gegeven moment kwam er pizza, dat was heel erg lekker! Na het eten nodigden ze ons uit om een berg op te lopen en daar te kijken bij de oude ruïnes van een kasteel. Tijdens dit bezoek hadden we ook genoeg tijd om te praten over allerlei dingen en om interviews te doen voor ons PWS. En ook niet te vergeten: het uitzicht was prachtig, overal waar je keek zag je bergen en een prachtig landschap. We hebben ook het kasteel zelf bekeken. Dit kasteel was gebouwd om de Albanese bevolking tegen de Ottomanen te beschermen. Rond 4 uur was het tijd om afscheid te nemen van deze nieuwe vrienden. We deelden nog onze sociale media uit en wensten elkaar Gods zegen toe. In het Albanees is dit: Z’oti ju bekoftë’. Wij reden met de bus weer terug naar Tirana, naar het hotel waar we verblijven. We hadden even de tijd om uit te rusten of iets anders te doen. Om 7 uur gingen Corné en Emma de groente snijden voor de wraps die we gingen eten. Om half 9 hadden we met elkaar nog een avondsluiting. We gingen zingen, bidden en daarna nog praten. We hadden gesprekken over de liederen en over wat het geloof voor ons betekent. Rosanne had dit goed opgezet met een aantal foto’s waarvan je er een mocht kiezen. Aan de hand van de foto kon je dan wat vertellen. De rest van de avond hebben we in kleinere groepjes verder gepraat. Er zijn erg mooie gesprekken gevoerd. Het werd nogal laat en daar was Sjaak dan niet heel erg over te spreken, dus daar zullen we nog wel een preek over krijgen. Ik zal ook maar niet zeggen tot hoe laat ik deze blog heb geschreven, want dan zou de preek nog langer worden. Maar al met al was het dus een erg geslaagde dag met leuke, mooie en indrukwekkende momenten waarin we goede gesprekken hebben gehad met onze nieuwe Albanese vrienden en met elkaar. We hebben veel lol gehad en genoten van het Albanese landschap.
Door Barend Vervoorn
Expeditiereis dag 4
Het was opnieuw een vroege ochtend. Zoals Barend gisteren al schreef was het erg laat geworden, dus bij her ontbijt zagen we er allemaal een beetje vermoeid uit. De jongens waren helemaal moe denk ik, zij kwamen te laat bij het ontbijt. We zouden om 8 uur gaan ontbijten, maar zij werden pas om 8.02 uur wakker. Luuk was niet eens wakker geworden en hij is normaal gesproken een vroege vogel. Gelukkig viel het nog mee hoe laat ze aankwamen en hebben we alsnog met z’n allen kunnen ontbijten. Vandaag stond op de planning om te gaan helpen in de bibliotheek van de bijbelschool hier in Tirana. Het was erg dichtbij, dus we liepen er met zijn allen gezellig heen. Na ongeveer 10 minuutjes waren we er. Daar kregen we eerst van dominee Aad van der Maas een uitleg over de bijbelschool. Een week per maand komen ze hier van 18.00 tot 21.00 uur bij elkaar. Helaas valt de lesweek van deze maand niet in de week dat wij hier zijn. Na deze uitleg gingen we echt aan het werk. Anne-Marie legde ons uit hoe het systeem werkt. We moesten stickers met cijfercodes op de boeken plakken. Daarover heen moest een doorzichtige sticker worden geplakt die nog gesneden moest worden. Ook moesten we van sommige boeken de codes op internet opzoeken. We verdeelden de taken en gingen aan de slag. Dit viel helaas erg tegen. Het duurde allemaal wat langer dan we dachten. We moesten namelijk elk boek in een lange lijst opzoeken. Daarna moesten we tussen 800 stickers de juiste sticker zoeken. Dit ging allemaal niet echt snel. Ook werd er geen succes geboekt bij de zoektocht nar de cijfercodes op het internet door Rosanne. Gelukkig ging het wel goed bij Alieke en Corné. Zij moesten de stickers snijden. We hielpen elkaar en zongen mee met de muziek die we hadden opgezet. Na een uurtje kwam iemand met het idee om de boeken op te gaan zoeken in de Excel lijst op de computer in plaats van op papier, want dat ging veel langzamer. Hierna kregen we de smaak te pakken. We maakten snel vooruitgang en na een tijdje was het tijd voor pauze. Tijdens de pauze kregen we een cake met stroop erover heen. De cake was erg nattig en zoet. Sommigen vonden het lekker en anderen vonden het iets te zoet. Na deze sugar rush konden we er weer tegen aan. We gingen zo lekker door tot aan het middageten. We aten in een christelijk restaurantje. Met het geld dat zij ophaalden, steunden ze het goede doel. Het eten was erg lekker. We kregen de keuze tussen soep met een broodje of een hamburger. Daarna gingen we nog snel langs een souvenir winkeltje en toen gingen we weer terug naar de bijbelschool. Daar kwam iemand met het idee om een soort bingo te gaan spelen met de stickerlijsten. Marjolie en Barend gingen op de computer de codes zoeken, Sarah riep de nummers. Alieke, Corné, Lente, Emma, Jantine, Mariska, Rick en Lisa gingen de lijsten af. Luuk en Rosanne plakten de stickers op de boeken en Sjaak ging op zoek naar de codes op het internet. Dit systeem maakte het werk heel wat leuker. We maakten lol met elkaar en we ontdekten dat Lisa en Alieke heel goed Twents kunnen spreken. Om 16.00 uur stopten we ermee, want er zou een directeur van Teen Challenge langskomen. We waren allemaal erg moe, maar voldaan van het stickeren toen hij kwam. Hij vertelde over de verslavingskliniek waar hij werkt. Ze proberen de mensen in de kliniek af te helpen van hun drugsverslaving en meer te leren over het christelijk geloof. De studenten hebben elke ochtend een bijbelstudie met elkaar. Het was erg interessant om hier over te horen. We hadden nog veel vragen over zijn verhaal. Hij beantwoorde alles en toen baden we nog voor hem en de organisatie. We namen afscheid en gaven hem een blikje stroopwafels mee. Na weer 10 minuten terug te hebben gelopen, kwamen we aan in het hotel. Een deel gingen toen even slapen maar er gingen ook een aantal mensen naar een nagelsalon. Ja, uhm normaal gesproken hoort dat niet echt bij expeditie, maar uiteindelijk mocht het wel van de coaches. Helaas liep het allemaal wat uit bij de nagelsalon en kwamen we een half uur te laat bij het restaurant ( ik was daar ook 1 van;). Het eten in het restaurant was gelukkig erg lekker en typisch Albanees. Na een korte wandel terug kwamen we weer aan in het hotel en hadden we de avondsluiting. Nu zou het moment komen: de preek van de coaches over gisteravond. Dit viel gelukkig alles mee. Het enige wat werd gezegd was dat we om 22.00 uur op onze kamers moesten zijn en niet meer in de gezamenlijke ruimte, want daar was het iets te gehorig. Na de avondsluiting zijn Jantine, Corné, Luuk en Emma nog een ijsje gaan halen en toen was het tijd om naar de kamers te gaan. Morgen moeten we er weer vroeg uit, want om 6.30 uur staat het ontbijt klaar. Het was weer een erg geslaagde dag!
Door Emma te Roller
Expeditiereis dag 5
Het was dinsdagochtend half 7. Een erg vroege ochtend. Alieke werd lief wakker geschud door Lente die altijd een wekker voor ons zet en ons uit onze diepe slaap trekt. Toen we beneden kwamen stond er weer een heerlijk ontbijt op ons te wachten. En er was een lekkere verrasing: Er lagen namelijk ook heerlijke croissantjes op ons te wachten, waar we ontzettend van hebben genoten. Ondertussen was het voor de jongens een veel te vroege ochtend. Zij hadden deze keer niet Luuk om hun naar het ontbijt te slepen, hij had namelijk een nieuwe kamer gekregen. Dat merkten we meteen, een kwartier later waren ze nog steeds niet aanwezig en moesten ze door Marjolie gewekt geworden. Toen iedereen klaar was om te vertrekken stapten we gezamenlijk de bus in om de voedselbank te bezoeken. Tijdens de busreis was het erg rustig en was iedereen aan het bijslapen en genieten van de prachtige omgeving waarlangs we reden. Prachtige bergen met veel groen en erg mooie natuur. Ook tijdens het rijden zagen we grote verschillen tussen arm en rijk. Vila’s die zo groot waren en mooi dat je er verbaasd van stond en sloppenwijken die amper een huis genoemd kon worden. Toen we aankwamen bij het restaurant stond een leidinggevende van de voedselbank al op ons te wachten. Hij vertelde ons over de moeilijke situaties waarin sommige gezinnen zitten en hoe hard een voedselbank in Albanië nodig is. Daarna gingen we door naar de voedselketen waar de manager een rondleiding gaf door de voedselketen, hij legde uit waar het groente en fruit vandaan kwam en liet zien waar alles werd ingepakt. De manager een man van rond de 80 die ontzettend trots was op zijn bedrijf, wilde maar al te graag met ons op de foto’s. Ongeveer op elk plekje van het gebouw was het weer tijd voor een foto vond hij. Toen hij alles had laten zien, gingen we weer de bus in om naar de kassen te rijden. Het waren er ontzettend veel, wel een heel dorp zei de leidinggevende. Toen we de bus uitstapte konden we helaas toch niet onder het slechte weer uit en moesten we wel in de natte modder en regen lopen. Toen we boven op een bergje stonden, werd er weer een foto van ons gemaakt door de man van de voedselbank. We stonden op een klein randje en op dat moment kwam Aads ware aard naar boven. Hij zei: ‘ En nu een duwtje geven’. Daarna hebben we nog in een ander deel van een gebouw geholpen met het inladen van ontzettend veel fruit en groente. Bij dit gebouw hing er een dikke prei aan het plafond waar ze erg trots op waren. Het inladen ging precies zoals wij Hollanders zijn, erg gestructureerd. Een paar stonden in de bus, en de rest gaven de kratten over. We werden nog gewaarschuwd voor insecten die we tegen konden komen. Aad vond het hilarisch om te benoemen, dat er in begin mei vaak vogelspinnen in de kratten zitten. Na al het inladen hadden we toch echt wel heel erg trek gekregen. En gingen we de bus in om naar een restaurant te gaan waar we het typisch Albanees gerechtje gingen eten. Dit gerecht heet burek en kon worden gegeten met kaas, gehakt of spinazie. Dit vonden wij ontzettend goed smaken! Op de terugweg was het erg gezellig in de bus. We hebben goede gesprekken gehad en ontzettend veel gelachen. Toen we terugkwamen, hoe kon het ook anders gingen we langs ons favoriete ijswinkeltje vlak bij ons hotel om nog een ijsje te halen. Heerlijk waren ze! Toen we bij het hotel waren, gingen we even chillen en kregen we wat vrije tijd. Ook tijd om ons teamlied te verzinnen wat we van de coaches als opdracht hadden gekregen bij het ontbijt. Dit lied was op de wijs van een liedje van Jungle Book. Alieke de musicale onder ons, nam de leiding en zo hadden we precies de goede woorden op de goede wijs. Toen het avond geworden was had Harry voor ons een goed restaurant waar we Italiaans konden eten. Een heerlijk voorgerecht en als hoofdgerecht een lekkere pasta! Als nagerecht kregen we een citroenachtige cake met slagroom. Alieke en Lisa vond het hilarisch om Jantine aan het taartje te laten ruiken, en dan alle slagroom in haar gezicht te laten komen. En dat werkte! ik vond dat wat minder. Toen we terugkwamen, was het tijd voor de avond sluiting en de laatste woorden van Harry. Harry is namelijk alleen in Tirana bij ons en gaat de woensdag ochtend vertrekken. Hij was erg blij met ons als groep, en vond het fantastisch om met ons op reis te zijn geweest. En wij natuurlijk ook! Als laatste sloten we af met ons thema lied die we die middag hadden geoefend. Dit was erg leuk, en ook de coaches hadden een stuk geschreven. Dit was ontzettend grappig en origineel! Ofterwijl een erg geslaagde dag!
Door Jantine Teeuw
Expeditiereis dag 6
De laatste nacht in hotel ‘Vila 60’ is voorbij. Iedereen genoot nog van zijn/haar ontbijt met aardbeien kwark en daarna kon het inpakken beginnen. We hebben de mensen van het hotel een blikje stroopwafels gegeven, zijn toen in de bus gaan zitten en hebben Tirana achter ons gelaten. Een stad van drukte, van dikke auto’s, maar ook van zwervers. Een tegenstrijdige stad vol rijkdom aan natuur, maar ook armoede en gebrokenheid. In de bus werd er lekker gekletst, of trok je jezelf juist terug met oortjes in. Als je uit het raam keek, kon je zo erg genieten van de bergen, planten en de mensen die hun eigen leventje leiden. In Apollonia aangekomen, hebben we de beelden bekeken (waar talloze neuzen en benen waren afgebroken:) en allemaal ruïnes van oude gebouwen wat eerst deel waren van een levendige stad. Een stad waar in de Romeinse tijd veel werd gehandeld, maar na een aardbeving verlaten was. De olijfbomen, kleurige bloemen en de druk fluitende vogeltjes, maakte de bergachtige stad tot een prachtige plek. Ik was zo enthousiast dat ik me over liet halen om met Barend van een heuvel af te sprinten, omdat dat ‘zo hard ging’, waardoor ik na een schamele vijf meter over een wortel struikelde en vol op mijn achterhoofd viel in het gras. Hoewel ik zelf niet heel veel pijn heb gehad, was mijn broek wel gesneuveld: een gat in mijn broekzak had zich gevormd en er zaten overal groene vlekken (inclusief mijn witte blouse:). Toch mocht ik een heel mooi shirtje lenen van Emma konden we lekker picknicken. Daarna was het tijd om de jongeren Lushnë te bezoeken. In de bus waren veel mensen in slaap gevallen en kon ik mij lekker terugtrekken om muziek te luisteren. Toen we aangekomen waren, werden we warm verwelkomd door de pastor en maakten we kennis door onszelf voor te stellen (naam, leeftijd en een van je passies). Ook werd er fanatiek een ballonnenspel gespeeld en we hebben prachtige liedjes voor elkaar gezongen. De gesprekken met de jongeren verliepen moeizaam, omdat niet veel tieners Engels spraken. Toch kon ik goed praten met Joglid, een vrolijke gast die veel wist te vertellen over zijn kerk en de stad. Waar veel jonge mensen naar het buitenland wegtrekken voor een beter leven, maar hun thuisland achterblijft in een slechte economie zonder hoop. We zijn naar een pizzeria gegaan (met pizza’s van ongeveer 2,50:) en hebben de typische Albanese dans uitgeprobeerd. Het was supertof om hun gevoel van ritme te ervaren en de vrolijkheid er omheen te zien. Na het eten hebben we afscheid moeten nemen van elkaar en zijn in de bus naar Berat gereden, een stad in de bergen met veelkleurige huisjes naast een rivier. We hebben in het hotel nog even de avondsluiting gedaan, met 2 minuten stilte vanwege dodenherdenking. Het was best surrealistisch om in een ver land na te denken over de vrijheid die wij nu hebben en wat dat gekost heeft. Morgen zullen naar Durrës vertrekken, ik ben heel benieuwd!
Door Lente Douma
Expeditiereis dag 7
Deze ochtend begon totaal anders dan de andere ochtenden. We hadden namelijk een vrije ochtend. En we weten allemaal wat dat voor ons pubers betekend: heeerlijk uitslapen! Klein dingetje is dat we de vorige avond hoorden dat het ontbijt alleen tussen 8 en 9 beschikbaar was, wat dus betekend dat we toch een wekker moesten zetten. Jantine en ik (Lisa) hadden het briljante idee om de wekker op 5 voor 9 te zetten en vervolgens in onze pyjama’s de trap af te stormen om gauw aan te schuiven. Daar troffen we het hele team aan. De rest van de week hadden we elke ochtend een lekker ontbijtje gekregen, maar deze deed er zeker niet aan onder. Een mand vol verse broodjes, verschillende soorten beleg, muesli, een schaal vol fruit, sinaasappelsap, melk, ei maar vooral de pannenkoekjes waren verrukkelijk. Naarmate we de pannenkoek opeten, kwamen we steeds weer tot verassingen te staan. Op het eerste gezicht leek het een pannenkoek met banaan, toen ontdekte we dat er ook pasta in zat. Nog een hapje later proefden we wat noten. En ten slotte vulde onze monden zich zelfs met de rijke smaak van aardbeien. Nou, dat was ons ontbijt. Na het ontbijt vertrokken de vroege vogels al om 10 uur om de stad Berat te verkennen. De iets minder vroege vogels bleven nog even een uurtje langer luieren. Ik laat even in het midden welke vogel ik ben. Tot half 1 genoten we van de prachtige stad. We hadden allemaal wat geld meegekregen om daar een lunch van te kopen. We verzamelden bij de bus met onze tassen vol souvenirs, sieraden en zelfs een mooie jurk. Vervolgens gingen we naar een kasteel boven op een berg. Aad, Marjolie, Luuk, Sarah en de pastoor waren zo slim om met de bus te gaan. De rest stond een pittige klim voor de boeg. Maar het mooie kasteel en het geweldige uitzicht was het helemaal waard! De pastoor van de keek waar we later deze dag nog naartoe gingen, had gewoond in het dorp waar we waren. Het was een soort kasteeldorp met 250 bewoonde huizen. De pastoor woonde hier in de tijd van het communisme, toen was er ook nog een school wat nu een restaurant is. De vader van de pastoor woont nog steeds in het dorp. In het dorp staan 46 kleine orthodoxe kerkjes en 2 moskeeën. Er stond ook een kerkje met de naam drie-eenheid waar maar een paar diensten per jaar worden gehouden op de heiligendagen. En tijdens deze diensten mogen alleen mensen komen die de naam van deze heilige hebben. Ook stond er een enorm standbeeld van Constantijn de Grote. Hij zorgde namelijk voor de doorbraak van het christendom in Albanië. Hij besloot dat het christendom de officiële staatsgodsdienst zou worden. Het standbeeld stond er omdat het kerkje er achter was vernoemd naar Constantijn. Toen we op een muurtje zaten te genieten van het uitzicht kreeg Jantine een plantje van Rick en Barend. Ze vertelden dat het munt was. Jantine at een blaadje van de plant. We voelen hem allemaal al aankomen… het was een doodnormale plant. Tot nu toe doet ze het nog dus waarschijnlijk valt de hoeveelheid gif nog wel mee. We liepen verder naar een hele diepe waterput. Aad vertelde ons dat we er omstebeurt naar toe konden lopen omdat we er anders in zouden vallen. Dat was het moment waarop Alieke schreeuwde: laten we de eerste persoon erin duwen! Is overigens niet gebeurd gelukkig. Daarna zaten we nog even lekker op een terrasje met wat drinken of een ijsje. Toen liepen we naar een uitkijkpunt waar we erg genoten van de prachtige natuur en het geweldige uitzicht. We konden zelfs bergen met sneeuw erop zien. Na nog wat rondgekeken te hebben en het een en ander in te slaan bij wat kleine winkeltjes stapten we in de bus. Na een klein kwartiertje kwamen we aan bij een kerkje in Berat. Daar waren zo’n 10 jongeren. We stelden ons voor, en vroegen daarna wat mensen of ze van minstens 5 mensen de hobby’s nog konden opnoemen. De Nederlanders waren hier toch wel een beetje beter in moet ik zeggen. Vervolgens speelden we nog een spelletje om met het wapperen van een blaadje zo lang mogelijk een ballon in de lucht te houden. Nederland tegen Albanië. Eerste ronde wonnen wij. De tweede ronde wonnen de Albanezen. De finale ronde wonnen de Albanezen met meerdere flinke overtredingen. Net de nadruk op meerdere. Maar goed we gingen vrolijk verder met het volgende spelletje. Iemand krijgt een balletje en gooit die naar een ander persoon en noemt daarbij een nummer. Aad had een papiertje met daarop vragen bij de nummers. De persoon waar de bal naartoe werd gegooid moest dan antwoord geven. Om 4 uur werd er eten bezorgd. Een enorme opluchting toen we zagen dat het geen pizza was. We wisten niet helemaal of we het als middageten of avondeten moesten zien, maar aangezien we de rest van de dag niks meer te eten kregen concludeer ik dat het ons avondeten was.
Het was een overheerlijke flink gevulde wraps met patat en vlees. Na het eten zongen we nog wat Albanese liedjes die goed mee te zingen waren. Daarna zongen wij zelf nog 2 nummers: my lighthouse en May you have. Bij het liedje May you have hebben we gebaren bedacht die we de Albanezen ook aanleerden. Zo konden we het liedje soort van samen zingen. De pastoor vertelde nog wat over de kerk. De kerk bestaat nu 10 jaar. Eerst zat de pastoor in een andere kerk maar hij voelde dat hij een nieuwe kerk moest oprichten. Daarom ging hij samen met zijn vrouw en 2 zonen naar de stad om daar op straat te zingen. Ze hadden 1 gitaar, 1 microfoon en 1 box. Als er mensen aankwamen ging de pastoor door met zingen en de vrouw sprak de mensen aan. Op deze manier werd een tijd later de eerste dienst met zo’n 60 man gehouden. Daarna gingen we samen met de Albanezen naar buiten om het een en ander voor ons PWS te filmen of om nog even lekker te voetballen. Jantine, Rick, Marjolie en ik gingen nog even wat kippen en schapen bewonderen. Daar kwam een heel lief klein schattig Albaneesje naar ons toe. Marjolie gaf haar een armbandje waarna zij ons hele mooie bloemen gaf uit de tuin. We hebben nog een kleine fotoshoot met haar gehouden aangezien ze er zo ontzettend schattig uitzag.
Toen verzamelden we ons weer bij de bus en moesten we ongeveer een uurtje rijden naar ons nieuwe verblijf. Inmiddels zitten we in Dürres met 4 personen op 1 kamer, lekker gezellig dus. Helaas moeten we vanaf nu de ontbijtjes zelf gaan regelen, dus morgenochtend zullen we het ietsje minder luxe gaan hebben. Maar ook dat zal vast lekker smaken. We hebben genoten van vandaag en weer een hoop mooie herinneringen.
Door Lisa van de Waerdt
Expeditiereis dag 8
Met het rijzen van de zon werd ik wakker in onze overvolle en nu al onopgeruimde kamer op de derde verdieping van ons gebouw midden in Durrës. Anders dan de andere dagen moesten we zelf ons ontbijt verzorgen. Het was niet zo luxe als in de hotels, maar zoals Lisa in de vorige blog al voorspelde smaakte het lekker. Na het ontbijt stonden we voor de schier onmogelijke taak om uiterlijk kwart over negen klaar om te vertrekken beneden te verzamelen. Het was dan ook geen verrassing dat minstens een derde van de groep niet op het afgesproken tijdstip beneden stond. Rosanne was er wel een beetje klaar mee en stelde voor om zweepslagen te gaan geven (maakt u zich geen zorgen, het gaat goed met ons). Nadat we iets te laat vertrokken zijn reden we naar een kinderclub in Durrës waar kinderen zeven tot elf jaar die niet per se uit een christelijk zijn kunnen komen voordat ’s middags de school begint om iets te leren over het geloof en kunnen spelen. Het stukje over het geloof werd door onze gastvrouw wiens naam ik even vergeten ben voor haar rekening genomen. Eerst zong ze met de kinderen een aantal liederen (erg schattig, niet erg zuiver), toen las ze een stukje uit de Bijbel voor en leerde ze de kinderen over Pinksteren en tenslotte was het tijd om de kennis van de kinderen te testen in een zenuwslopende quiz waarin de jongens het tegen de meisjes opnamen (het eindige erg toevallig in een gelijkspel). Toen was het onze beurt. We openden met onze signature game: ballontrappen. Zoals altijd was het chaos, lawaai en een puinhoop, maar tegelijkertijd ook heel erg leuk. Nadat er twee van de kindjes tot winnaars waren gekroond was het tijd voor de andere spellen. Aan de ene kant van het veld – we waren in een soort grote voetbalkooi – kon men zaklopen, in het midden kon men koekhappen en aan de andere kant kon men armbandjes maken (ook deze auteur heeft zich eraan gewaagd) of de haren laten vlechten. Het idee was dat de kinderen in groepjes waren verdeeld en dat ze zouden door wisselen, maar al gauw bleek dat onze Albaanse kinderen koekhappen en zaklopen wel heel erg raar en spannend vonden en er zat niets anders op dan een voetbal te pakken en een wedstrijd te starten op één helft van het veld. In deze wedstrijd speelde Corné tegen een enthousiaste Sjaak en was er een jongetje dat wel heel erg fanatiek was en bij ieder tegendoelpunt boos het veld uitliep om vervolgens twintig seconden later weer binnen de lijnen te staan. Ik denk dat de kinderen het allemaal erg leuk vonden want toen het tijd was om te gaan, knuffelden de kindjes ons en vroegen met hun meest schattige blik of we weer terug zouden komen. Tegen de tijd dat we terug waren gekeerd in het gastenverblijf was het etenstijd. Na de lunch hadden we vrije tijd tot vijf uur. De meesten hebben deze tijd gebruikt om Durrës in te gaan om te shoppen. Zo heeft Jantine een nieuwe jurk gekocht en ze is er erg blij mee. Enkelen, zoals ikzelf, hebben deze tijd gebruikt voor slapen, spelletjes of bezinning. Om vijf uur moesten we dus weer beneden verzamelen, wat tegen iedere verwachting in best wel goed lukte. Een leuk detail is dat Barend en Corné om twee minuten voor vijf nog met een bakje kwark in hun handen stonden omdat ze bang waren dat ze honger zouden krijgen omdat we pas laat zouden eten. Onder leiding van Alesio, een van onze gastheren, liepen we naar de kerk waar een meeting met tieners zou plaatsvinden. Ook zij waren niet per se christelijk. Voor de meeting waren we gevraagd of er twee mensen waren die een testimony wilde geven over hoe ze christen zijn geworden (Emma en Jantine) en of er iemand was die een Bijbelgedeelte wilde voorlezen en er iets over wilde vertellen (Corné). Het begon met een soort balspel waarbij je moest vertellen waar je dankbaar voor was deze week als jij de bal toegegooid kreeg. Zo was er iemand dankbaar dat hij een nieuwe iPhone kreeg, een ander was dankbaar voor het feit dat hij gezond was en een derde was dankbaar dat Real Madrid had gewonnen. Toen was Jantine aan de beurt met haar verhaal. Hierna werden weer verschillende Albanese liederen gezongen waarbij (helaas) erg enthousiast werd gedanst. Tenslotte mochten Emma en daarna Corné hun verhaal doen. We sloten de meeting af met twee spelletjes: eerst ballontrappen (hoe kan het ook anders?) en daarna stoelendans, waarbij onze eigen Corné op een schitterende vierde plek eindigde. Morgen belooft een leuke dag te worden omdat we ’s ochtends weer een kinderprogramma draaien zoals ook vanochtend en ’s middags kunnen we uitwaaien op het strand.
Door Luuk Hendriksen
Expeditiereis dag 9
Met enige vertraging is deze blog ook weer online gekomen. Op deze een na laatste dag hier in Albanië, kwamen we vroeg met onze morgengezichten binnenlopen in de eetzaal. Waar tot onze verbazing het ontbijt niet klaarstond. Blijkbaar hadden de kabouters zich verslapen en lieten ze deze taak aan ons over. Maar gelukkig met ons teamwork (wat deze week erg verbeterd is) konden wij het aan de coaches overlaten om de tafel te dekken. Nadat we van het heerlijke, door Barend gehaalde, brood konden genieten maakten we ons klaar voor een kerkdienst in een nabijgelegen dorpje. De reis daarheen vereiste wel een goed evenwichtsorgaan, aangezien de helft van de wegen bestond uit stenen, zand en gaten. De kerk, die in de garage was van een lieftalige dame, was gevuld met kinderen, vrouwen en mannen. De dienst werd geleid door een 12-jarige jongen! Die samen met andere tieners de lofprijzing verzorgden. Nadat de dienst was afgelopen, gingen we alles klaarzetten voor de activiteiten. We knalden wederom af met ballontrap, de chaos die hierdoor ontstond was eigenlijk wel vermakelijk. Dit was de eerste keer dat we één winnaar hadden. Vervolgens gingen we de kinderen helpen met armbandjes maken, wat nog een hele uitdaging was aangezien ze nauwelijks Engels konden. Het koekhappen en voetballen was een groot succes. Nadat we afscheid hadden genomen van de kinderen vertrokken we naar het strand van Dürres. We kwamen aan bij het restaurant aan de zee, waar we heerlijk hebben gegeten. Nadat de hele maaltijd in onze maag beland was liepen we allemaal naar de zee. Waar we even een duikje hadden genomen en konden genieten van de heerlijke zon. De ene huid vond dat wat fijner dan de andere. Vol genot vertrokken we weer naar ons residence. Onderweg stopten we nog even bij een ijssalon met een meterslange vitrine, maar toch slechts 2 smaken verkochten, namelijk melk en chocolade. Nadat iedereen zijn ijsje had opgelikt zetten we onze reis voort. Nadat we waren aangekomen nam iedereen de tijd om bij te komen. De rest van de avond hebben we gezellig bij elkaar gezeten en gekletst. We kunnen wel zeggen dat dit een rustgevende, maar ook een geslaagde dag was.
Door Marjolie Nijkamp
Expeditiereis dag 10
Onze laatste dag in Albanië! We begonnen de ochtend weer met een heerlijk ontbijtje. Sarah stond in alle vroegte al pannenkoeken te bakken, terwijl de rest van het team nog lag te slapen. Na het ontbijt vertrokken we met de bus naar een kerkje in een plaats vlakbij Tirana. Ons was verteld dat de kerkdienst om 10.00 uur zou beginnen, maar toen we aankwamen was er nog niemand te zien. Aad vertelde dat hij ons een halfuur eerder had laten komen, zodat we in ieder geval op tijd waren. Hij kent ons inmiddels iets te goed denk ik. Maar wij zijn niet de enige die af en toe aan de late kant zijn. Hier in Albanië kunnen ze er ook wat van. Om 11.00 uur kwamen de laatste mensen pas binnen en konden we echt beginnen. Aad hield een preek over Mattheüs 25. Het ging over het geloof en de goede daden die daarbij horen. Tussendoor stelde hij vragen aan de mensen in de kerk en vertaalde hij wat voor ons. Dat was wel zo fijn, want veel verder dan përshëndetje, mirupafshim en faleminderit gaat ons Albanese vocabulaire niet. Na de kerkdienst vertrokken we met de bus naar een plekje waar we konden picknicken. Corné, Alieke en Jantine hadden een heerlijke pasta gemaakt die we daar hebben opgegeten. Na het eten mochten we tot onze grote vreugde weer meedoen aan de Albanese dans. Je zou zeggen dat we het nu wel onder de knie hebben, maar dat is helaas niet het geval. Nadat we allemaal helemaal klaar waren met het dansen gingen de sportieve mensen volleyballen. De minder sportieve mensen keken toe vanaf hun picknickkleedje. Om onze eer nog een beetje hoog te houden, deden we ons best om te winnen bij trefbal, volleybal en voetbal, (voor als je het wilt weten: het is niet gelukt, we zijn bij alle drie de sporten volledig ingemaakt). Toen we allemaal, op een paar na die teveel energie hadden of niet mee deden, helemaal moe waren van het sporten, zijn we met de bus teruggegaan naar het gastenverblijf. Daar hebben we een rustige middag gehad, zodat we goed uitgerust zouden zijn voor de bonte avond. Als avondeten konden we kiezen uit pasta, spaghetti en risotto. Nadat we ons avondeten op hadden, werden last minute nog wat voorbereidingen getroffen voor de bonte avond en toen kon het feest beginnen. We dachten dat we elkaar nu wel een beetje zouden kennen, maar er kwamen nog heel wat verborgen talenten tevoorschijn. Er waren zelfgeschreven liedjes, filmpjes en allerlei spelletjes waarbij je opdrachten moest uitvoeren. Aad en Barend mochten voor jury spelen. Nadat alle acts waren opgevoerd was het tijd voor de beoordeling. Na lang wikken en wegen besloot de jury dat er geen winnaar was om, zoals ze zeiden, de ‘harmonie’ te bewaren, maar waarschijnlijk konden ze gewoon niet kiezen tussen al die leuke acts. Ondanks dat hebben we een hele leuke laatste avond gehad! Nu zijn we onze koffers aan het pakken en genieten we nog heel even van Albanië!
Door Mariska van de Vendel